Jaarverslag 2016

Algemeen

Groen en Recreatie (Ontwikkeling) voor beheer zie Programma Beheer Openbare Ruimte

Beleidsontwikkeling
Stond het jaar 2015 in het teken van de sectorale beleidsontwikkeling met de vaststelling van de Groene Agenda (2015-2025), in 2016 werd vooral gewerkt aan de groene inbreng bij de opstelling van de integrale Omgevingsvisie versie1.0. Daarnaast was er groene input voor de strategische visie voor de Binnenstad, Klimaatadaptatie(strategie) en de Spoorzone. Op het vlak van landschap werd input geleverd bij de ontwikkeling van de Provinciale Omgevingsvisie en ook aan het nieuwe provinciale Natuurbeleid.
Aangaande de wens te komen tot een zelfstandig opererend netwerk voor Natuur en Milieu Educatie, pakte de ROVA de handschoen op met de aanbieding om de coördinatietaak op zich te nemen.

Beleidsrealisatie
In de Binnenstad is het groen o.a. verbeterd door de herstructurering van het Nijkerkenbolwerk (naast de Spiegel) en door herinrichting van de Badhuiswal. Het plan voor een nieuw groengebied op een deel van de voormalige kwekerij van Stuifbergen is planologisch geregeld middels het eind 2016 genomen Tracé Besluit (TB) spoorverdubbeling Zwolle Herfte. Bij de andere meekoppelkansen, zoals het Hortensiapark/Kynologenclub en de wandelpassage Herfterwetering, zijn stappen gezet. Voor realisatie zal op termijn cofinanciering vereist zijn.
Het Hoogwaterbeschermings-programma (HWBP) de Zwolse Stadsdijken is landschappelijk ingrijpend en de meekoppelkansen (toegankelijke oevers) zijn lastig te realiseren. De verschillende particuliere bedrijvigheid aan de dijk maakt dit bovendien gecompliceerd. Ten tijde van de uitvoeringstermijn vergen de verbeteringen eveneens cofinanciering (vanaf 2019).
Voor het eerst is er een lichte stijging waarneembaar van het percentage bewoners dat vindt dat er te weinig openbaar groen is in de wijken.De stijging is weliswaar marginaal en t.o.v. 2011 is er nog steeds sprake van een daling, toch is het een signaal om in de gaten te houden.
Voor het Zwolse buitengebied waren er vele ontwikkelingen. Zo is de eerste LEADER-subsidie beschikt aan het initiatief voor een stadsboerderij bij Stadshagen (Stadszicht).
Het initiatief "Zwolse Stadslanderijen" (waarin meerdere partners samenwerken zoals BPD, Rabobank, Landschap Overijssel en Warmonderhof) is bij Berkum een pilot gestart met biologische stadslandbouw in de stadsrand op circa 30 hectare die op lange termijn gereserveerd zijn voor woningbouw. Resultaat: meer lokale agrarische producten en een bijna 1 kilometer lang struinpad door de weilanden tussen Berkum en landgoed de Helmhorst.
Voor de potentiële woningbouwlocatie Dijklanden heeft de raad het besluit genomen om tot en met 2026 geen woningbouw te plegen. Hier is een oproep gedaan naar initiatiefnemers voor tijdelijke stadslandbouw (totaal ruim 50 hectare). De "Zwolse Stadslanderijen" is als beste initiatief geselecteerd.
De Gebiedscoöperatie IJsseldelta (gehele buitengebied van Zwolle, Kampen en Zwartewaterland) is in Zwolle uitgebreid met Spoolde en Schelle/Oldeneel. De coöperatie heeft zijn eerste uitvoeringsprogramma 2017 vastgesteld, waarin onder meer een Groene Loper-project in de IJsseldelta. De Groene Loper in Zwolle is nog met een jaar gecontinueerd. Verschillende resultaten zijn zichtbaar geworden, zoals het Bloemenlint.
In het uitvoeringsprogramma Ruimte voor de Vecht (2016-2018) zijn twee Dijkmomenten gerealiseerd. Eén in de vorm van een "Uitspanning" op de dijk bij camping Vecht&Zo en de andere als een kunstobject -Zieleschepen van Cornelius Rogge- tegen de Vechtdijk aan geplaatst ter hoogte van de Anningahof. Tussen beide dijkmomenten ligt een 1,5 km lang laarzenpad in het natuurgebied de Kromme Kolk.Dit pad wordt onderdeel van het wandelommetje Kromme kolk

Geluid, lucht, externe veiligheid

Zwolle is een groeistad. De focus is daarbij gericht op binnenstedelijke ontwikkeling. Zwolle verstedelijkt. Tegelijk heeft de stad de ambitie om gezondheid en vitaliteit te stimuleren. Vanwege forse bezuinigingen in de voorbije jaren op de thema's geluid, lucht en externe veiligheid, is de beschikbare capaciteit beperkt tot de uitvoering van de basistaken, waardoor voldaan kan worden aan landelijke wettelijke plafonds voor milieunormen. In 2017 willen we in beeld brengen wat de juiste verhouding is tussen de benodigde capaciteit (kennis en kunde) en de ambities van de stad op het gebied van gezondheid en vitaliteit.

Bodem / Ondergrond

In 2016 zijn nadere afspraken gemaakt voor het overdragen van bodemtaken naar de RUD.
De Visie op de Ondergrond wordt voor het gebied Zwolle Centraal uitgevoerd middels het Gebiedbeheerplan. Met diverse partijen zijn ook in 2016 afspraken gemaakt over het deelname aan de gebiedsgerichte aanpak, waarvoor partijen hun verantwoordelijkheden afkopen. De potentie voor geothermie wordt in beeld gebracht. Er is een begin gemaakt met het actualiseren van het uitvoeringsprogramma van visie op de ondergrond en de inbedding ervan in de omgevingsvisie. Daarbij is met name gekeken naar de bijdrage van de ondergrond aan de opgaven voor water / klimaat. In diverse projecten, zoals Spoorzone en Breezicht, zijn deze principes ingebracht en worden momenteel concreet gemaakt. Een doorlopende activiteit is de bescherming van de drinkwaterwinning. Met Vitens zijn gesprekken gevoerd over nieuwe afspraken.

Water / Klimaatadaptatie

Op het gebied van water / klimaatadaptatie is de afgelopen jaren veel gebeurd. Na de Deltabeslissingen is geconstateerd dat, in aanvulling op het traditionele waterbeheer (met grootschalige, vaak technische ingrepen), een klimaatbestendige inrichting van de stad noodzakelijk is, waardoor we als samenleving fysiek en mentaal weerbaar zijn en profiteren van de kansen die een veranderend klimaat biedt: klimaatadaptatie. In en om de stad zijn in aanvulling op het traditionele waterbeheer heel veel kleinschalige maatregelen nodig, zoals blauwgroene structuren, het ontstenen van tuintjes, regentonnen, groene daken, etc. Daarvoor hebben we de hulp van bewoners, bedrijven en (kennis)instellingen nodig.

De afgelopen jaren is Zwolle vooral praktisch aan de slag gegaan met het aanpassen van onze stad aan klimaatverandering (klimaatadaptatie). We hebben met relatief weinig inzet veel bereikt. Er zijn pilots uitgevoerd (Kraanbolwerk, geluidswal etc), er is gedachtegoed ontwikkeld (bijvoorbeeld watercasco), we hebben klimaatadaptatie onder de aandacht gebracht, Zwolle op de kaart gezet en er zijn waardevolle netwerken en samenwerkingsverbanden ontstaan (IJVD, Klimaat Actieve Stad, City Deal). We worden gezien als één van de koplopers. Niet voor niets is Zwolle in 2016 trekker geweest van de landelijke City Deal Klimaatadaptatie. De City Deal partners hebben de ambitie uitgesproken om op nationaal en internationaal niveau te excelleren in hun aanpak voor het klimaatbestendig realiseren en beheren van de stedelijke omgeving met de grootste maatschappelijke meerwaarde voor de samenleving. Tegelijkertijd is klimaatadaptatie ingebracht in projecten als Spoorzone, Breezicht, Spoor Herfte en hebben we onze belangen ingebracht in landelijke beleidsontwikkelingen en uitvoeringsprogramma's zoals het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Samen met provincie en waterschap is het regionale watersysteem verder in beeld gebracht en zijn concepten ontwikkeld als het Watercasco aan de zuidoost zijde van Zwolle.

Zwolle heeft de potentie om onze koploperspositie te verzilveren. Een concreet voorbeeld daarvan is het faciliteren van de ontwikkeling van een Klimaatcampus. In 2016 is gewerkt aan een strategisch document, ter voorbereiding op de bestuurlijke besluiten die in 2017 over onze ambities en prioriteiten genomen moeten worden.

Energie

De aandacht voor Energie en de Energietransitie is in 2016 verder toegenomen, samen met het besef dat een overheid, een gemeente een rol heeft te vervullen in het aanwakkeren en het versnellen ervan. Er is om die reden 2016 gewerkt aan een strategisch document, ter voorbereiding op de bestuurlijke besluiten die in 2017 over onze ambities en prioriteiten genomen moeten worden. Tegelijk is gestaag door gewerkt aan de uitvoering van de beleidslijnen die zijn ingezet. Zo is gewerkt aan het verduurzamen van onze eigen gebouwen, onder andere door mee te werken aan een provinciaal traject rondom Esco's. Ook is het thema energie ingebracht in tal van gebiedsontwikkelingen die in de stad gaande zijn. Zoals bijvoorbeeld het project geothermie en de toepassingsmogelijkheden in Hanzeland en de Spoorzone. Verder is ook verder gewerkt aan het ondersteunen van particuliere woningeigenaren bij het verduurzamen van hun woning door ons energieloket Verbeter & Bespaar Zwolle. In 2016 hebben zo'n 600 woningeigenaren maatregelen getroffen. Tot slot is Zwolle dit jaar verkozen tot Solar City 2016.

Relevante kaderstellende nota's

Groen

  • Groene Agenda 2015-2025 (2015)
  • Structuurvisie Vechtcorridor Noord (2013)
  • Uitvoeringsprogramma Nationaal Landschap IJsseldelta 2012-2015 (2012)
  • Landschapsontwikkelingsplan Zwolle-Zwartewaterland-Kampen (2010)
  • Visie en Uitvoeringsprogramma Noordelijke Stadsrand (2009)
  • Masterplan Ruimte voor de Vecht  (2009)
  • Ontwikkelingsperspectief Nationaal Landschap IJsseldelta (2006)
  • Recreatievisie (2004)
  • Speelruimte in Zwolle (2000)
  • Groenbeleidsplan (1998)
  • Ligplaatsenbeleid recreatievaartuigen (1995)
  • Buurtweiden en Wijkboerderijen (1993)

Milieu
Geluid

  • Handreiking gebiedsgericht werken aan milieu (2008)
  • Beleid hogere grenswaarden geluid (2007)
  • Geluidsonderzoek gemeentelijke wegen (2010)
  • Actieplan geluid gemeente Zwolle 2013-2018

Luchtkwaliteit

  • Beleidsregel luchtkwaliteit in ruimtelijke plannen (2005)
  • Luchtkwaliteitplan (2007)

Externe Veiligheid

  • Beleidsvisie Externe Veiligheid 2014-2017 (2013)
  • Gebiedsgerichte uitwerking Externe Veiligheid (2008)

Energie en duurzaam bouwen

  • Beleidsvisie windenergie (2004)

Beleidsvisie duurzaam bouwen (2007)

  • Visie op de Ondergrond (2007)
  • Interim-taakstellingen energie (2010)
  • Programma Implementatie Visie op de Ondergrond (2011)
  • Handreiking voor een Zwolse Energieagenda 2014-2016

Water

  • Infiltratiebeleid regenwater, vastgesteld door de raad 2006
  • Stedelijk Waterplan deel 1: Watervisie, vastgesteld door de raad 2007
  • Stedelijk Waterplan deel 2 Analyse en uitvoeringsstrategie, vastgesteld door de raad 2008
  • Visie op de Ondergrond, vastgesteld door de raad op 6 oktober 2007
  • Programma Implementatie Visie op de Ondergrond, vastgesteld door de raad op 20 juni 2011
  • Lange Termijn Perspectief IJssel-Vechtdelta (2013)
  • Handelingsperspectief IJssel-Vechtdelta (2013)
  • Strategische Wateragenda (2015)

Duurzaamheid

  • Visie en programma Zwolle duurzaam (2011)
  • Agenda Duurzaamheid (2015)