Algemeen
In 2016 publiceerde de politie haar gebiedsscan. Daaruit bleek dat de criminaliteit verder daalt (gebaseerd op cijfers t/m 2015). In 2015 zijn ten opzichte van 2012 bijna 2000 minder misdrijven gepleegd. Ook werd in 2016 het buurt-voor-buurt onderzoek gehouden. Inwoners beoordelen de veiligheid met een 7,3 en de leefbaarheid met een 7,5 als rapportcijfer. Deze rapportcijfers ontwikkelden zich de laatste jaren positief. We kunnen concluderen dat zowel de beleefde als werkelijke veiligheid en leefbaarheid zich in Zwolle positief ontwikkelt.
2016 was het tweede jaar waarin we werkten aan de thema’s van de veiligheidsvisie 2015-2018. In dit jaarverslag lichten we daarvan een aantal thema’s uit aangevuld met andere relevante ontwikkelingen.
Koningsdag was een geweldig evenement waarbij de Koninklijke familie kennismaakte met Zwolle en haar inwoners. Een gebeurtenis waar tussen de 60.000 en 80.000 bezoekers op afkwamen. Tegelijkertijd bracht dit de uitdaging met zich mee om de veiligheid te waarborgen van het Koningshuis en alle aanwezigen. Samen met professionele partners en vrijwilligers hebben we ons maanden voorbereid en tijdens de dag zelf ingezet om dit te bereiken. Met trots kunnen we rapporteren dat Koningsdag niet alleen feestelijk, maar ook veilig is verlopen.
In wijken en buurten hielden we verder de focus op illegale hennepteelt, woninginbraken en overlast. In 2016 zagen we een positieve daling van het aantal opgerolde hennepkwekerijen van 22 in 2015 naar 19 in 2016. Elk signaal van illegale hennepteelt is onderzocht en daar waar nodig zijn bestuurlijke en justitionele interventies uitgevoerd. Het OM bleef inzetten op het afpakken van crimineel verkregen vermogen.
Het aantal woninginbraken nam verder af van 432 in 2015 naar 419 in 2016. Net als voorgaande jaren organiseerden we
preventieavonden, voerden actief risicocommunicatie en een persoonsgebonden aanpak voor notoire woninginbrekers. De Algemene Plaatselijke Verordening is voor dit thema op twee punten aangepast. De eerste aanpassing geeft de politie de mogelijkheid om verdachte voertuigen te kunnen controleren op de aanwezigheid van inbrekerswerktuigen. We beogen hiermee inbraken te voorkomen en de pakkans te verhogen. De tweede aanpassing maakt het mogelijk om het Digitaal Opkoop Register in te voeren. Hierdoor zijn opkopers verplicht om gegevens te registeren van het goed dat zij kopen en van de verkoper. We beogen hiermee om heling in algemene zin tegen te gaan en het verkopen van gestolen goederen uit woninginbraken in het bijzonder.
Bewoners ervaren minder overlast, maar het aantal overlastmeldingen steeg van 4.808 in 2015 naar 5.340 in 2016. De vuurwerkoverlast verminderde van 237 naar 144, maar andere vormen van overlast namen toe. Overeenkomstig de landelijke trend nam de overlast van verwarde en/of overspannen personen verder toe van 641 naar 729. Naast de geregistreerde meldingen vroegen we voor het eerst naar de beleefde overlast van verwarde personen in het Buurt-voor-Buurt onderzoek. Daaruit blijkt dat 13% deze vorm van overlast soms of vaak ervaart. Omdat we dit voor het eerst vroegen kunnen we nog geen trend rapporteren. Zowel landelijk als lokaal is er veel aandacht voor dit vraagstuk waarbij talloze actoren op verschillende schaalniveaus zijn betrokken (zie ook programma 13). Vanuit veiligheid participeerden we in bredere verbetertrajecten met bijzondere focus voor wat er nodig is voor casuïstiek op het snijvlak van veiligheid en zorg. In 2017 geven we daaraan verder vervolg. Daarnaast hadden we continu oog voor overlastgevende personen en groepen en hanteerden daarvoor een specifieke aanpak. Denk hierbij aan overlast dat sommige jeugdgroepen, veelplegers of personen met een onhygiënische leefstijl veroorzaken.
Op het gebied van radicalisering werkten we continu aan onze expertise door het volgen van trainingen, bijwonen van bijeenkomsten en intensieve samenwerking met partners als de politie, het OM, de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid en andere regio’s. In 2016 lieten we ook vele professionals trainen die werkzaam zijn in onze wijken en buurten. Zij zijn bewuster geworden op het thema, kunnen signaleren en weten wat ze kunnen doen bij zorgwekkende signalen. Op deze manier versterken we het collectieve signalerend vermogen. Daarnaast investeerden we verder in ons netwerk met de islamitische gemeenschap. We vinden het belangrijk om in verbinding te staan met elkaar, om te weten wat er speelt en om elkaar te versterken. We concludeerden ook dat we beter zicht willen krijgen of jongeren factoren ervaren die van invloed zijn op het ontstaan van radicaler gedachtegoed. Daarom laten we daarnaar in 2017 onderzoek doen.
We bestendigden onze aanpak tegen Outlaw Motorcycle Gangs. Uit een landelijk onderzoek onder burgemeesters bleek dat een meerderheid pleit voor een wettelijk verbod op deze clubs. Dit als een extra maatregel naast de bestaande maatregelen die worden genomen. Vanuit de landelijke aanpak beoogt het Openbaar Ministerie dit verbod te realiseren door civiele procedures. Onze lokale aanpak is in lijn met de landelijke strategie die we in het Landelijk Strategisch Overleg voor de integrale aanpak bepalen. Dit betekent dat we inzetten op strafrechtelijke, bestuursrechtelijke en fiscale maatregelen. Daarnaast voeren we ook gesprekken met de clubs. Een resultaat van deze aanpak is dat in 2016 een clubhuis sloot dat in strijd was met het bestemmingsplan. Dit is bereikt door een bestuursdwangtraject.
We droegen bij aan de nieuwe opzet van het regionale team Bevolkingszorg, waarvan Zwolle deel uitmaakt. Dit team is verantwoordelijk voor de zorg van de bevolking tijdens een ramp of crisis. Denk daarbij aan communicatie, het opvangen van mensen, het registreren van slachtoffers of collectieve rouwverwerking. In 2015 is het proces en de organisatie van Bevolkingszorg geëvalueerd, op basis waarvan we in 2016 werkten aan een nieuwe opzet. Het team dat in 2017 start is compacter en sluit meer aan bij de ernst van de meest voorkomende incidenten en de werkwijzen van de andere hulpdiensten.
We maakten een start met een pilot op het gebied het vrijgeven van sluitingstijden voor de horeca in Zwolle. De raad besloot hiertoe op 4 april 2016 en heeft als beoogd effect het bruisender maken van de (binnen)stad en ruimte bieden aan veranderende uitgaanswensen. Doel van het voorstel is minder regelgeving voor ondernemers, spreiding van huisgaand uitgaanspubliek en een betere beheersbaarheid van het Zwolse nachtleven. Met deze pilot verwacht de raad inzicht te krijgen in hoeverre deze effecten daadwerkelijk worden bereikt. De pilot duurt een jaar en is gestart per 1 augustus 2016. Halverwege vindt er een tussenevaluatie plaats.
We merkten dat het strategisch vermogen op het gebied van veiligheid steeds belangrijker wordt. Dit ontstaat omdat belangrijke samenwerkingspartners zoals het Openbaar Ministerie en de Politie nationaal zijn georganiseerd, nieuwe thema’s zoals radicalisering en ondermijning complex van aard zijn en een strategie vragen van meerdere actoren en overheden op verschillende niveaus. Het effectief beïnvloeden van het Zwolse belang in de verschillende beleidsarena’s verdient mede door deze ontwikkelingen extra inzet en strategisch handelen. Daarnaast constateerden we dat door de toename van het aantal evenementen en de toename van de complexiteit van het proces de veiligheid bij evenementen onder druk komt te staan. Dit vraagt om een kwaliteitsverbetering en meer capaciteit voor de vergunningverlening APV. We constateerden ook dat het huidige aantal camera’s ontoereikend is. Dit komt omdat tijdens uitgaansavonden de daaraan gerelateerde overlast zich uitbreidt naar andere delen in de binnenstad. Het realiseren van cameratoezicht in die gebieden beoogt preventie van de overlast en is een belangrijk hulpmiddel in het kader van effectieve handhaving en opsporing.
Relevante kaderstellende nota's
- Veiligheidsvisie 2015 – 2018
- Meerjarenbeleidsplan Veiligheidsregio IJsselland 2015 – 2018
- Veiligheidsstrategie Oost-Nederland 2015 - 2018